Chất tạo ngọt aspartame sẽ được WHO phân loại lại?

Nhìn xa hơn những tiêu đề
“Một lời nói dối đã đi được nửa vòng trái đất trước khi sự thật kịp xỏ giày vào.”
Câu trích dẫn này được cho là của Winston Churchill, điều này thật buồn cười vì một phiên bản của câu nói này được ghi âm lần đầu tiên vào năm 1820, nửa thế kỷ trước khi Churchill ra đời.
Tuần trước, Reuters đưa tin giật gân: Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), một bộ phận của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), được cho là sắp tuyên bố aspartame là chất có thể gây ung thư.
Đây sẽ là một vấn đề lớn: aspartame là một trong những chất tạo ngọt không đường được sử dụng phổ biến nhất trên thế giới, đặc biệt là trong đồ uống ít calo/không calo. Nó cũng sẽ đặt câu hỏi về sự khôn ngoan của nhiều loại thuế đường trên thế giới, đặc biệt là những loại thuế được thiết kế để thúc đẩy việc cải tiến sản phẩm tránh sử dụng đường vì lý do sức khỏe (hãy nhìn vào bạn, Thuế ngành đồ uống nhẹ của Anh).
Tuy nhiên, có một vấn đề với câu chuyện này. Tiêu đề không khớp với chi tiết của bài viết và nhiều người sẽ không đọc chính bài viết.
Khuyến nghị này có nghĩa là gì?
Câu chuyện của Reuters dựa trên thông tin rò rỉ từ IARC, cơ quan dự kiến sẽ báo cáo về aspartame cho WHO vào ngày 14 tháng 7. Cho đến ngày này, chúng ta sẽ không biết chắc chắn những gì đang được đề xuất.
Tin đồn cho rằng aspartame sẽ được chuyển từ loại 3 (không thể phân loại là chất gây ung thư) sang loại 2B (có thể là chất gây ung thư). Nếu đúng như vậy, aspartame sẽ cùng với nghề mộc/thợ mộc, rau ngâm và sử dụng phấn rôm dạng bột ở vùng tầng sinh môn trong loại này. Loại 2A (có thể là chất gây ung thư) bao gồm làm việc ca đêm, làm thợ làm tóc và uống đồ uống nóng.
Các danh mục của IARC dựa trên sức mạnh của bằng chứng. Danh mục 2B có bằng chứng yếu nhất. Có thể việc phân loại aspartame trong danh mục 2B là do các nghiên cứu trên động vật ở chuột, không phải nghiên cứu/quan sát trên người.
Các loại này không biểu thị mức độ rủi ro; chúng không nêu rõ mức độ nguy hiểm của tác nhân. Ví dụ, IARC xếp loại ánh nắng mặt trời là chất gây ung thư nhưng rủi ro có thể được giảm thiểu bằng cách thoa kem chống nắng. Khuyến nghị của IARC cũng không tính đến liều lượng. Khuyến cáo gần đây nhất của WHO cho biết một người lớn nặng 60kg sẽ phải uống từ 12-36 lon đồ uống ăn kiêng mỗi ngày trong nhiều năm mới có nguy cơ.
Các cơ quan an toàn thực phẩm nói gì?
IARC không phải là cơ quan an toàn thực phẩm. Họ không phải là cơ quan quản lý và không đưa ra khuyến nghị về sức khỏe.
Aspartame đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận vào năm 1981 và họ gọi nó là “một trong những chất phụ gia thực phẩm được nghiên cứu nhiều nhất trong nguồn cung cấp thực phẩm cho con người”. Nó được chấp thuận gần đây nhất vào năm 1996 và FDA đã xem xét hơn 100 nghiên cứu để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu (EFSA) gần đây cũng đã đánh giá lại aspartame. Tất cả các chất phụ gia thực phẩm được phép sử dụng trước năm 2009 đều đã được đánh giá lại; aspartame là một trong những chất phụ gia thực phẩm đầu tiên trải qua quá trình này vào năm 2013. EFSA đã kết luận rằng aspartame và các sản phẩm phân hủy của nó an toàn cho dân số nói chung, bao gồm trẻ sơ sinh, trẻ em và phụ nữ mang thai.
Nguồn: Stephen Geldart trong bản tóm tắt hàng ngày của CZAPP – ngày 30 tháng 6 năm 2023